Öncelikle her birey kendine özgüdür, tektir, biriciktir. Hümanizmi benimseyen bir öğretmen olarak en azından benim için böyle. Bu sebeple de her bireyin kendine özgü bir çalışma yöntemi vardır. Ancak ben, tüm bunlara rağmen kendi yöntemini oluşturamayanlara genel geçer denebilecek bir yol haritası çizmeyi kendimce faydalı buldum. Gelin başlayalım.

1.Hedefimizi Belirlemek:

Elbette ilk olarak hedefimizi belirleyerek yola koyulacağız. :)

Örneğin; üniversitede istediğimiz bölümü kazanmak, öğretmen olarak atanmak, bir üniversitede akademisyen olmak vb gibi kendimize uygun bir hedef belirleyeceğiz.

Bu hedefimizi belirlerken gerçekten kendimize uygun bir hedef belirlemek çok önemli. Çünkü çoğu insan maalesef ki kendi karakterine, hayat amacına hiç uygun olmayan hedefler belirliyor ya da meslekler seçiyorlar. Dolayısıyla o hedefe ulaşmak için çıktıkları yol onlar için olduğundan çok daha fazla zor hale geliyor.

Hedef belirlemek konusunda daha sonra ayrı bir yazı paylaşmak istiyorum çünkü bu konu gerçekten başlı başına çok önemli bir konu. Şimdilik gerçekten gönlümüzü verdiğimiz, kendimizi adayabileceğimiz, o yolda tüm zorlukları göze alabileceğimiz; karakterimize, yaşam amacımıza, hayat felsefemize uygun bir hedef belirlememiz gerektiğini söyleyerek bu maddeyi bitirmek istiyorum.

2.Öncelik Sırası Belirlemek:

Hedefimizi belirledikten sonra yapmamız gereken ise öncelik sırası belirlemek. Bunu yapmamızın amacı neyi ne zaman yapmamız gerektiğini, öncelik olarak hangisinden başlayacağımızı bilmek ve bir kaosun içine düşmemek.

Üniversiteye hazırlanan bir öğrenci, ya da KPSS’ye hazırlanan bir öğretmen adayı için ya da aklınıza gelebilecek başka bazı hedefler için önceliğimiz bu hedefimiz olmalı ve hayatımızdaki diğer şeyleri, bunun altına önem derecesine göre sıralamalıyız.

Bunu her sabah ya da haftalık olarak bir deftere yazabilirsiniz. Bunun için bir defterinizin olması da motive edici olabilir. :)

3.Ailemizi, Yakınlarımızı Bu Konu Hakkında Bilgilendirmek:

Bazen bir hedef belirleriz ve bir yola koyuluruz ancak bunu yaparken yakınlarımızı doğru şekilde bilgilendirmediğimiz zaman birtakım sorunlar ortaya çıkabilir.

Hepimizin ailemize ve diğer yakın çevremize karşı bazı sorumluluklarımız vardır. Dolayısıyla çevremizin de bu sorumluluklardan ötürü bizden birtakım beklentileri mevcuttur. Ancak hayatımızın belli bir dönemini işgal edecek bir hedef belirlediğimizde hayatımızdaki diğer bazı şeylerden feragat etmemiz gerekebilir. Ya da bazı şeyleri belli bir sıraya koymamız, bir plan dahilinde önceliklerimizi belirlememiz gerekebilir, yukarıda da bahsettiğim gibi.

Hedefimizi koyup hayatımızdaki şeyleri öncelik derecesine göre sıraladıktan sonra bunu yakınlarımızla, onları da kırmadan, samimi bir dille paylaşmalıyız.   

Bu süreci onlarla iş birliği içinde yürütmek emin olun çok daha sağlıklı sonuçlar verecektir.

Örneğin; her hafta, herhangi bir gün planlamadan, buluştuğunuz bir arkadaşınız var. Bu buluşmalar artık arkadaşınızla aranızda olan ilişki için bir sorumluluk taşıyor olabilir. Arkadaşınızla konuşup eskiden herhangi bir gün belirlemeden gerçekleşen bu buluşmanızı, belirli bir gün belirleyerek gerçekleştirebilirsiniz.

Başka bir örnek; ailenize karşı, evdeki bazı işler için belli sorumluluklarınız olabilir. Bu sorumluluklarınız daha önce belli bir plan dahilinde değilken artık onları belli bir sıraya koyabilir bunu da ailenizle paylaşabilirsiniz.

Böylece ailenizle ve diğer yakın çevrenizle sorunlar yaşamaya ve bu sebeple strese girip motivasyon kaybına uğramaya karşı önlem alabilirsiniz.

Bu maddeyi biraz daha uzun tuttum çünkü gerçekten kendi motivasyonumuzu sağlamak zor evet ama bunu bir şekilde sağladıktan sonra çevresel faktörlerden korumak da bir o kadar önemli.

Umarım doğru iletişim şekliyle kendinizi ifade edebilir ve sevdikleriniz tarafından anlayışla karşılanırsınız. :)

4.Kendinizi Rahat Hissedebileceğiniz Bir Çalışma Alanı Oluşturmak:

Bu süreçte çalışma motivasyonumuzu arttıracak, daha çok dış uyarıcılardan uzak (ancak fazla odaklanma istemeyen işlerde, derslerde vs kafeterya tarzı mekanlar da tercih edilebilir), bir alan oluşturmak önemli.

Bu mekan ev içerisinde kendinize ait bir oda ya da ev dışında kütüphane gibi bir yer olabilir, tamamen sizin tercihinize kalmış. Kendinizi nerede daha konforlu, daha odaklanmış hissediyorsanız oraya kurulabilirsiniz. :)

Bunun dışında çalışma alanınızın düzenli, sade(çok fazla eşyanın olmadığı), cep telefonu gibi dikkat dağıtıcılardan arınmış, gürültüden uzak, sizi motive edecek şeyleri barındıran (duvara yapıştırılmış motive edici sözler, resimler, motive herhangi bir eşya gibi), bir yer olması odaklanmanız ve motivasyonunuz açısından etkili olabilir.

5.Esnek Bir Çalışma Planı Hazırlamak:

Belirlediğiniz hedef alanınıza göre günlük ya da haftalık bir çalışma planı hazırlayacaksınız. Ancak bunu lütfen saatine, dakikasına kadar belirlemeyin. Çünkü o saatler arasında planda olmayan bir olay gerçekleşebilir ve tüm motivasyonunuz çöp olabilir.

Günlük ya da haftalık olarak hangi işi ya da dersi hangi gün yapacağınız, o işe ya da derse ne kadar zaman ayıracağınız, öğrenciler için; kaç soru çözeceğiniz gibi bu ve buna benzer bir plan belirlemeniz yeterli. Böylece yapacaklarınız bir düzene girerken saatlerle, dakikalarla sıkıştırılmış, katı bir plana değil daha esnek, sizi motive eden bir plana sahip olacaksınız ve böylece yaptığınız plan dışında bir olay gerçekleşse de “bu saatte bu işi yapmalıydım, yapamadım, saati geçirdim, bir daha yapamam…” gibi olumsuz düşüncelere kapılmayacaksınız ve en önemlisi motivasyon kaybı yaşamayacaksınız.

Bu arada esnek olmak hayatın her alanında sizi rahatlatan bir faktördür. Denemenizi şiddetle tavsiye ederim. :)

6.İstikrarlı Olmak, Hiçbir Zaman Pes Etmemek:

En, en, en önemli maddelerden biri bu olabilir!

Bazen her şey üst üste gelecek, kimse seni anlamayacak, başaramayacağını söyleyecekler belki, belki söylemeseler de hissettirecekler, bazen gerçekten çok fazla zorlukla karşılaşacaksın; bitti diyeceksin, başaramayacağım… Ama bitmedi! Tam bunu düşündüğün anda unutma, BİTMEDİ!

“Her şey üstüne gelip seni dayanamayacağın bir noktaya getirdiğinde, sakın vazgeçme! Çünkü orası kaderinin değişeceği yerdir.”

Mevlana

Dünyada çoğu başarılı olmuş insanın hayatına baktığında hep çok çalışma, birçok zorluktan geçme, hayatında bazı şeylerden fedakarlık etme, bazen çok acı çekme ama sonunda büyük bir başarı öyküsüne imza atma vardır. Ama gerçek bir başarı öyküsüdür bu.

Belki diyeceksin ki kolay yoldan hatta tabiri caizse saçma sapan, akla mantığa sığmayan yollardan, başarılı ilan edilenler, ciddi paralar kazananlar yok mu? Maalesef ki var. Ama onlarınkine “gerçek bir başarı öyküsü” diyebilir miyiz? Elde ettikleri maddiyattan ya da sözde başarıdan ne kadar tatminler sence kendi içlerinde?

Her şeyi geçtim, sen gerçekten böyle sözde bir başarıyla mı anılmak istiyorsun yoksa gerçek bir başarı öyküsü mü yazmak istiyorsun?

Bu konuda size çok güzel, gerçek bir başarı hikayesini konu alan ve motive edici bir film önermek isterim:

The Pursuit Of Happyness (Umudunu Kaybetme)

Film Chris Gardner’ın biyografisini konu alıyor. Eşinden boşanmış bir babanın oğluyla birlikte verdikleri yaşam mücadelesini izleyeceksiniz. İzlerken hayatın içinden birçok duyguyu bir arada yaşayacağınıza eminim.

Son olarak belirtmek isterim ki, eskiden ne zaman böyle yazılar okusam ya da bu tarz filmler izlesem hep böyle kişilerin özel kişiler olduğunu, herkesin bunu başaramayacağını düşünürdüm. Ve nihayetinde konu kendime gelirdi ve “Neredeyse 60 bin kişinin girdiği bir sınavda sıralamaya nasıl girebilirim ki, o kadar insan da benimle birlikte çalışıyor, neden onlar değil de ben başarılı olayım ki, benden daha özel, yetenekli insanlar elbet vardır.” gibi birçok düşünce zihnimde gezinirdi. Eminim bunu yaşayanlarınız vardır.

Buna inandığınız sürece sonuç tam da inandığınız gibi oluyor evet. Bir nevi kendini gerçekleştiren kehanet! Ama ne zaman bu düşüncenizin doğru olmadığını kabul edip bu düşüncenin yerine tam tersi olanlara inanmaya başlarsanız, yani başaracağınıza inanırsanız, bunu kendinize ifade ederseniz ve bunun için gerekli adımları atarsanız başarılı olmanızın önünde hiçbir engel olmayacaktır.

Bunu tüm bu koşulları yaşamış bir öğretmen olarak söylüyorum. O zorlu sıralamaya girdim evet. Belki bu öykümü sizinle başka bir zaman paylaşırım. :)

Sonuna kadar bu yazıyı okuduğun için ve bu yola çıktığın için kendine teşekkür etmelisin.

Unutma, tüm başarılar minik bir adımla başlar!

“Dünyanın gördüğü her büyük başarı, önce bir hayaldi. En büyük çınar bir tohumdu. En büyük kuş bir yumurtada gizliydi.”

Edgar Allan Poe

Yalnız aklın gözüyle bakanların göremeyecekleri şeyler vardır hayatta. Sözcüklerin kısıtlayıcı, sınırlayıcı etkisiyle hayata anlam vermeye çalışan insan, asıl olanı görebilir mi dersiniz?

Zihnimizin, yanlış kullanılarak; duyumsamalarımızı, kalp açıklığımızı sınırlandırdığı kanısındayım. Evrendeki her şeyin birbiriyle enerjisel bir bağ ile bağlı olduğu ve bir şekilde iletişim halinde olduğu ancak zihnini çok fazla kutsallaştıran bizlerin bu ilişkiden yoksun kaldığımızı ve duyumsamalarımızı körelttiğimizi, böylece asıl özü algılayamadığımızı düşünüyorum.

Zihnimiz doğru kullanıldığında aydınlığa ulaştıran bir araçtır ancak asla bir amaç olmamalıdır.

Akıl insanda bulunan hem en muazzam hem en korkutucu şeydir bana göre. Çünkü nasıl kullandığına göre kişiyi çok farklı yerlere götürebilir. Doğru kullanabilmek tam olarak kimin elinde, bilinçaltımızın etkisi olmadan bilincimizle ne kadar hareket edebiliyoruz, çok bir fikrim yok ancak her ne kadar bilinçaltımız, kolektif bilinç dışımız, atalarımızdan, toplumdan bize miras kalanların etkisinin zihnimizdeki varlığını kabul etsem de insanın vicdanıyla, sevgiyle, ruhuyla egosundan (aklının tutsaklığından, kendi aklına hayranlığından) kurtulup inanmanın huzuruna kavuşacağını benimsiyorum. Aklın ancak ruhla, kalple, vicdanla, belirli değerlerle doğru kullanılabileceğine inanıyorum. Tüm bunları boş verip yalnız aklına taparcasına onun yolundan giden insanın ne huzuru ne de hakikati tam olarak yakalayabileceğine inanmıyorum. Ancak her insanın öyle ya da böyle, bu dünyada ya da başka bir alemde hakikate ulaşmayı, kemale ermeyi başaracağına inanıyorum. Bu yalnızca benim inancım, herkesinkine saygı duyuyorum. :)

Aklın sınırlarından bahsetmişken tam da bu konuya değinen I Origins filminin çok etkilendiğim bir sahnesinden bahsetmek istiyorum. Tabi öncesinde filmin kısa bir özetini vermek yerinde olur:

Filmde mistik, ruhsal boyutta olan şeylere inanmayan bir bilim insanıyla tamamen kendine özgü, fazlasıyla mistik bir genç kızın aşkı ve bilim insanının tek gerçek kabul ettiği aklının ve duyularının tek gerçek olmayabileceği muazzam bir şekilde işlenmiş. Bu arada bilim insanımızın adı Ian Gray, kızımızınkiyse Sofi.

Bahsettiğim sahneye gelecek olursak:

Ian, ofisinde kendisini çok fazla heyecanlandıran bir çalışmayla meşguldür. Amacı, görme duyusundan mahrum solucanları mutasyona uğratarak onlara görme duyusu kazandırmaktır. Bu sırada Sofi’yle aralarında bir konuşma geçer. Sofi, Ian’a solucanlara yapmaya çalıştığı şeyin iyi bir fikir olmadığını, Tanrıyı oynamanın tehlikeli olduğunu söyler. Ian’sa sadece kanıtlara inandığını ve tepelerinde görünmeyen bir ruhun varlığının kanıtı olmadığını söyler. Bunun üzerine Sofi mükemmel bir açıklama yapar. Sofi, solucanların kaç duyu organları olduğunu sorar ve Ian iki tane olduğunu söyler: koklama ve dokunma. Sofi devam eder; solucanların görmeyerek ve ışıksız yaşadıklarını, onlar için ışık kavramının hayal dahi edilemeyeceğini oysa biz insanların ışıktan haberdar olduğunu ve solucanların da küçük bir mutasyonla ışığı görebilmelerinin mümkün olduğunu açıklar. Sonrasında son şahane sözünü söyler:

“O halde bay göz! :) Belkide bazı insanlar, yani çok az insan bir duyuya sahiptir: Ruhani duyu. Ve tıpkı kurtçuklarla ışık gibi, tam tepemizdeki bir dünyayı algılayabiliyorlardır.”

Gerçekten görüyor muyuz?

Film, zaten kalben inandığım ruhani boyuta çok farklı bir perspektiften bakmamı sağladı ve zihnimde bir aydınlanma yaşamamı sağladı. Hepimiz ruhani boyut ya da başka herhangi bir şey hakkında elbette düşünüp bu tarz sorgulamalar yapmışızdır ancak bazen düşündüğümüz şeyler idrak seviyesine ulaşamayabilir, ulaştığında da zihnimizde böyle aydınlanmalara sebebiyet verir.

Yine bu konuda bana aydınlatma yaşatan bir de kitaptan bahsetmek istiyorum: Hermann Hesse tarafından kaleme alınan Siddhartha adlı eser.

Kitapta bir Brahmin’in oğlu olan Siddhartha’nın; hakikati, huzuru bulmak için babasının yanından ve yaşadığı yerden ayrılarak yaptığı yolculuk anlatılıyor. Yolculuğu sırasında birçok şey öğreniyor ve en sonunda bilginin, düşüncenin, sözlerle ifade edilen şeylerin hakikat olamayacağını, bizlerin gerçek olarak gördüğümüz şeylerin aslında sadece gerçeğin bizim görebildiğimiz bazı perspektifleri olabileceğini, bunun dışında göremediğimiz, sözcüklerle ifade edince ancak sınırlamaya sebebiyet vereceğimiz hakikatler olduğunu fark ediyor.

Arkadaşına bu düşüncelerini şöyle anlatıyor:

“Bir düşüncem oldu Govinda, sen şimdi buna da alay diyeceksin. O da her gerçeğin içinde onun karşıtının da bulunduğudur. Örneğin eğer bir gerçek tek yanlıysa,yalnız o zaman anlatılabilir, sözcüklerle kuşatılabilir. Sözcüklerle düşünülen, anlatılan her şey tek yanlıdır, gerçeğin yarısıdır; bütünlük, tamamlık ve birlikten yoksundur.           

Ve sevgiden bahseder Siddhartha, sevginin dünyanın en önemli şeyi olduğundan. Yukarıda da bahsetmiştim; akıl ancak sevgi, vicdan, ruh ile birlikte kullanıldığında insanı hakikate ulaştırabilir, demiştim. Siddhartha da bence bunu anlamıştı ve şöyle söylemişti:

“Büyük düşünürler için dünyayı incelemek, onu anlamak ve ondan nefret etmek önemli olabilir. Fakat bence dünyayı sevmektir esas önemli olan şey; onu küçük görüp nefret etmek değil, dünyayı, birbirimizi ve bütün var olanı hayranlıkla, sevgiyle ve saygıyla kuşatabilmektir önemli olan.”

İnsan kendini dünyadan büyük, hatta dünyayı kendisi için var olmuş gibi addetmeye çok meyillidir. Bu ego tam olarak nereden geliyor bilmiyorum ama sanırım düşünme, üretme ve en önemlisi varlığını zekasıyla devam ettirmeyi başardığına ve zekasıyla diğer canlıları hakimiyeti altına aldığına olan inancından geliyor olsa gerek.

Oysa insan bir ırmaktan bile bir şey öğrenebilirdi, kendi zihnine bu kadar tapınmasaydı eğer. Neyi mi öğrenirdi? Siddhartha hakikati ırmaktan öğrenmişti. Irmak ona her şeyi anlatmıştı. Burada tam olarak dinlemenin kastedildiğini düşünüyorum. Irmak ona, zihnine, kalbine ayna oldu aslında. Ona dinlemeyi öğretti. Kendi içini, özünü, hakikati dinlemeyi..

Ve şöyle dedi Siddhartha:

“Ben bir taşı, bir ağacı, ya da bir parça ağaç kabuğunu sevebilirim Govinda. Bunlar “şeyler”dir ve insan “şeyler”i sevebilir. Fakat insan sözcükleri sevemez.”

İnsan bir taşı, bir ağacı hatta bir ağaç kabuğunu sevebilecek, ona değer verecek, ona da en az kendi varlığı kadar saygı duyacak erdemlere ulaşabildiğinde gerçek anlamda insan olacaktır.

İnsan aklına olan hayranlığından vazgeçip hayata ruhuyla, kalbiyle, sevgiyle bakabildiği zaman hakikate ve gerçek anlamda huzura kavuşabilecektir.

Sevgiyle kalın.

Ramazan ayı geldi çattı ve oruçla alakalı birçok makale, yayın, video vb içerikler de çeşitli platformlarda yerlerini aldı. Bu içeriklerde çoğu kez orucun vücudumuza, zihnimize faydalarından söz edilmekle beraber ben bunların yanında orucun anlamı, önemi ve oruç sırasında ya da iftarla sahur arası zamandaki çeşitli farkındalık hallerimize değinmek istiyorum.

Oruç ritüelinin derin bir manası olduğunu ve içinde çok özel farkındalıklar barındırdığını düşünüyorum. Kelime anlamı olarak oruç; kişiye haz veren yeme, içme, cinsel ilişki gibi şeylerden belli bir süre dahilinde uzak durmak demektir. Kişiye haz veren şeyler dendiğinde "bana kitap okumak, spor yapmak vb aktiviteler de haz veriyor." gibi düşünceler gelebilir. Ancak burada bahsedilen haz kişide yüksek bir dopamine neden olan ve kişiyi farkındalık halinden uzaklaştıran yüksek bir keyif halidir. Dolayısıyla kitap okumak ya da spor yapmak gibi etkinlikler kişiyi farkındalık halinden uzaklaştırmaktan ziyade daha fazla farkındalık sahibi olmasını, daha fazla anda kalmasını sağlayan ve kişiyi sonrasında çöküntüye uğratacak derecede dopamin salgılatmayan  dengeli aktivitelerdir. 

Günümüz modern şartlarını göz önüne aldığımızda dopamin salgılanımını dengede tutmak oldukça zor görünmekle beraber elbette imkansız değildir. Zor olmasının nedenleri; hemen herkesin sevdikleriyle bir araya gelmesi halinde bile elinden düşmeyen telefonlar, sosyal medya bağımlılığı, aşırı yeme, aşırı kahve, çay, alkol tüketimi, dışarıya çıktığımızda her yerde karşımıza çıkan uyarıcılar(mağazalar, lokantalar, kıyafetler, elektronik eşyalar vb), hemen her evde bulunan ve gerek dizilerle gerek reklamlarla zihnimize birçok olumsuz şey yükleyen televizyonlar ve daha sayabileceğim birçok şey. Ancak tüm bunlara rağmen, zor olsa da dopaminimizi dengelememiz mümkün. Bunun yollarından biri: Oruç!

Orucu yukarıda yeme,  içme ve cinsel ilişki gibi bize haz veren şeylerden uzak durmak olarak tanımladık ancak bunlarla beraber ben bizde hemen hemen aynı derecede yüksek haz uyandıran ve dopamin dengemizi bozan az önce saydığım diğer aktiviteleri de bu kategoriye dahil etme taraftarıyım. Elbette tamamen bırakın, hiç ilgilenmeyin diyemem (tabi bir ay boyunca tamamen uzak durabilirsek çok daha iyi :) ) ancak en azından kendimize günlük limit koyarak bir nebze olsun kendimizi bunların olumsuz etkilerinden uzak tutup içimize dönerek, kendimize ve içinde yaşadığımız dünyaya karşı farkındalık geliştirerek orucun anlam ve önemini içimizde daha derin bir şekilde hissedebiliriz.

Dengeli ve dengesiz haz ayrımını yapıp dopamin detoksunun faydalarından kısaca bahsettikten sonra oruç ritüelinin kişiye sağladığı farkındalık durumlarına değinmek istiyorum. Öncelikle yüksek dopamin salgılamamıza neden olan aşırı haz dolu eylemlerden uzaklaşmak beynimizi, bedenimizi ve ruhumuzu(enerjisel alanımız) küçük bir şaşkınlığa uğratacaktır. :) İlk birkaç gün büyük bir yoksunluk, agresiflik, huzursuzluk, vücudunuzda kıtlık alarmı hissedebilirsiniz. Çünkü uzun süredir (tabi sağlıklı beslenmeyi ilke edinenler hariç) vücudunuz her enerjiye ihtiyaç duyup açlık alarmı verdiğinde onu yiyecekle, hatta muhtemelen vücuda anında yüksek bir enerji pompalayan ve yedikten çok kısa bir süre sonra tekrar bir enerji açığı ortaya çıkarıp sizi açlığa sürükleyen karbonhidratla ödüllendirdiniz. Bu da haliyle kan şekerinizde ciddi bir dengesizliğe sebebiyet vererek sizi bir kısır döngüye sürükledi. Bu sebeple uzun süre boyunca bu şekilde dengesizce bizde var olan alışkanlıkları bir anda uzun saat aralıklarıyla kesme sonucunda birtakım sorunların  yaşanması çok normaldir ancak birkaç gün sonra vücut, beyin ve enerjiniz buna uyum sağlamaya başlar ve kedinizi hem zihinsel hem bedensel hem de enerjisel olarak çok daha güçlü, iradeli ve dengede hissetmeye başlarsınız. Bu hislerle beraber de birçok noktada farkındalıklar açığa çıkmaya başlar. Daha önce kendinize hiçbir sınır koymadan, haz odaklı geçirdiğiniz vakitlerde farkındalık geliştirmeniz çok zordur çünkü tamamen bedenin ve zihnin isteklerine göre eylemde bulunmuşsunuzdur. 

Peki oruç sırasında kazanabileceğimiz farkındalıklar nelerdir?

1.Yemek Yerken Farkındalıkla Yemek

Normal zamanlarda, eğer farkındalık hakkında çalışmalar yapmayan biriysek, yemek yerken tam olarak yemek yediğimiz anda olmayız, zihnimiz bizi hep başka yerlere sürükler hatta çoğu zaman televizyon ya da bilgisayar karşısında bir şeyler izlerken yemek yeriz. Bu da yediğimiz yemeği farkındalıkla yemememize neden olur, dolayısıyla ne yediğimizi, ne kadar yediğimizi, yediğimiz şeyin tadını, kokusunu, ağzımızda bıraktığı lezzeti tam olarak hissedemeyiz. Hissedemeyince ne olur? Gerçek anlamda yemek yemiş olmayız aslında, sadece midemizi doldurmuş oluruz. 

Farkındalıkla yemek yediğimizde midemizi doldurmaya değil, yiyeceğin ağzımızda bıraktığı hisse odaklandığımız için daha fazla çiğneriz ve çok fazla yemeye gerek duymadan daha hızlı doygunluk hissine ulaşırız. Dolayısıyla bu da daha sağlıklı olmamızı, fazla kilolardan korunmamızı ve en önemlisi yediğimiz şeyin gerçek anlamda tadına varmamızı sağlar, hem de yüksek bir haz değil ölçülü bir hazla.

Unutmayın mühim olan bir şeyi çok fazla tüketmek değil farkındalıkla tüketmektir! 

2.Daha Fazla Kendi İçimize Yönelme Sonucu Özfarkındalık Kazanmak

Bize yüksek haz sağlayıp sürekli zihnimizin içinde var olmamıza sebebiyet vererek kendi özümüzü fark edip, dinleyemememize neden olan şeylerden bir süre uzaklaşmak; diğer seslerin zihnimizde susmasını ve kendi iç sesimizi duymamızı sağlar. Bu da bağlı olduğumuz ancak kendi iç sesimizle sorgulamadığımız ya da hissedemediğimiz tüm öğrenilmiş şeyleri sorgulayarak (bir nevi tefekkür hali) kendi özbenliğimizi oluşturmamıza, dolayısıyla kendimizi var etmemize katkı sağlar. 

Elbette bu noktada yalnızca bizde dengesizlik oluşturan bazı şeylerden uzaklaşmakla birlikte gerek ibadet gerek meditasyon gerek diğer içsel yönelimli ritüelleri gerçekleştirmek bu farkındalığı büyük ölçüde pekiştirecektir.

3.Zamana Yönelik Farkındalık

Oruçluyken iftar vaktine olan özlemle birlikte zaman önem kazanır. Normal şartlarda zamanın akıp gittiğinden şikayet ederken ve zihnimizin içinde yoğun bir meşguliyet halindeyken oruç zamanlarında bu oldukça azalır ve zamana yönelik bir farkındalık kazanırız.

Mide doluyken ve diğer haz veren eylemleri bir alışkanlık halinde sürdürürken zihnin içinde kayboluruz, çünkü bedenimizi ve zihnimizi şaşırtıp ana onaklanmamızı sağlayacak hiçbir eylemde bulunmayız. Oruç bu anlamda zamanın aslında ne kadar bol olduğunu, yalnızca biz zihnimizle çok fazla meşgul olduğumuz için bu farkındalığa erişemedigimizi bizlere fark ettirir. 

4.Toplumsal ve Evrensel Birçok Konuya Karşı Duyarlılık Kazanmak

Bu sorunların başında elbetteki açlık ve susuzlukla mücadele geliyor. Normal zamanlarda da elbette bu konulara duyarlıyızdır ancak çevremizdeki birçok haz odaklı uyarıcılar duyarlılığımızı büyük ölçüde azaltır. Bu da dünyada asıl önemli olan sorunlar yerine çok küçük, sorun bile sayılmayacak yığınla şeyi sorun haline getirmemize ve enerjimizi asıl önemli sorunlar üzerine değil, gereksiz denebilecek birçok sorun üzerine harcamamıza sebebiyet verir. 

Oruç, bu anlamda açlık ve susuzluğu en yakından hatta çok daha kısa süreli tecrübe eden bizlere bir nebze olsun farkındalık sunar ve dünyada var olan daha büyük sorunları görüp kendi sorunlarımızın aslında ne kadar ufak olduğunu görmemizi sağlar. 

Unutmayın, farkındalık kazanmak için bile bir nebze olsun farkında olmak gerek.

Hayırlı ramazanlar.

 Aşk:

Üzerine şiirler, destanlar yazılan, şarkılar söylenen, gerek edebi gerek bilimsel her alana konu olan ama genel geçer bir tanımı asla yapılamayan, kişiye özgü yaşanan, bazen patolojik bazense insanı, insan olma yolculuğunda bir üst aşamaya taşıyan, belkide dünyada gerçek olan tek şey.

Ben bu yazımda kendi tecrübelerimle beraber aşk üzerine öğrendiğim, okuduğum birçok şeyin zihnimde, yüreğimde harmanlanmış halini ortaya koymak, belki farklı bir bakış açısı kazandırmak istiyorum sizlere, belkide yazarken birçok şeyi fark edecek olan kendime. :) Elbette buradaki düşüncelerin hepsi bana ait, sizler aşka çok farklı bir yerden bakıp yazımı eleştirebilir ya da katılmayabilirsiniz, hatta bence eleştirin de :) Okuduğunuz, duyduğunuz, öğrendiğiniz her şeyi eleştirin, sorgulayın ki kendi özgün fikirleriniz oluşsun. İşte bu yazımın aşk üzerine yazılan, anlatılan diğer yazılardan ve düşüncelerden farkı size bir kesinlik sunma, sizi bir şeye inandırmaya çalışma amacı gütmemesidir. Amacım yalnızca bir nebze olsun düşünmeyi, sorgulamayı ve farkındalık oluşturmayı sağlamak. 

Aşk üzerine çok fazla kalıp bilgi mevcut: Bir erkeği/kadını kendine aşık etmenin yolları, aşıksa şöyle davranır, böyle davranmıyorsa aşık değildir gibi.. Ben bu tarz yaklaşımlara fazlasıyla mesafeliyim ve ilişkileri de insanları da tek tipleştirdiğini düşünüyorum. Halbuki her ilişki, her aşk kendi içinde çok çok özeldir. Her kadının/erkeğin, her çiftin, hayattaki sorumlulukları, yaşam tarzları, ailevi yapıları, büyüdükleri ortam, hayat felsefeleri, inançları ve daha birçok özellikleri birbirinden çok farklıdır ve durum buyken hiçbir ilişki için basmakalıp, tek tip görüşler, öneriler beyan edilemez.

Daha önce aşk kelimesini çok travmatik bulurdum. Sevginin daha gerçek ve kalıcı olduğunu düşünürdüm. Aşkın sağlıklı bir duygu olmadığını, insanı kör karanlıklara sürükleyebilecek kadar yoğun bir duygu seli yarattığını ve bu yoğun duygularımızın ya hormonel ya da travmalarımızın açığa çıkma şekli olduğuna inanırdım. Hormonel kısmı zaten çoğumuz biliyoruzdur. Feromonlarınızın (feromonlar hakkında bilgi ve farkındalık için linke tıklayabilirsiniz)https://www.hakanbuzoglu.com/kizamik-rubeola/244-dermatoloji/terleme-asiri-terleme-tedavileri/1211-vucut-kokusu-feromonlar uyuştuğu her insana karşı hissedilebilecek geçici, daha çok cinsel bir güdüdür ve ne yazık ki çoğu kişi bunu aşk zannederek büyük hatalara sürüklenir, yaşanan o heyecanı, adrenalini aşk duygusuyla karıştırır, belki evliliklerini sonlandırır, belki aldatma yoluna gider ve genelde büyük bir çoğunluğu daha sonra duygularının aşk olmadığını fark ederler ve büyük pişmanlıklar yaşarlar. 

Travmatik bulduğum kısmıysa; kişiler (eğer bilinçli ve sağlıklı bir tercih değilse) çoğunlukla geçmiş travmalarına bağlı tercihler yaparlar. Büyüdükleri ortam sağlıksız, huzursuz, mutsuz da olsa sırf alıştıkları ve güvenli alan olarak gördükleri için kendilerine benzer ortamı sunacak kişiyi gidip bulurlar. Böyle olunca da elbetteki sağlıksız, huzursuz ve mutsuz bir ilişki olur. Ben de daha önce, bu ve benzeri sebeplerden dolayı sanırım saplantılı, fazla yüksek dozajlı bir duygu olarak görüyordum aşkı. 

Bir gün felsefe yüksek lisansta eğitim gören yakın dostumun davetiyle, aşka psikolojik ve felsefi bakış konulu bir seminere katıldım ve aşkla ilgili düşüncelerim bu seminerden sonra değişime uğradı. Hep soruyordum kendime "Eğer aşk, sağlıksız bir duyguysa ve özel ilişkimizde beslememiz gereken doğru duygu yalnızca sevgiyse o halde özel ilişkimizi diğer ilişkilerden ayıran faktör nedir?" diye. Buna cinsellik cevabını verecek olursam, daha öncede bahsettiğim feromonlarımızın uyuştuğu her kişiye hissedebileceğimiz bir güdünün bizim için çok özel, değerli, canımızın parçası gibi gördüğümüz bir kişiyi özel yapan tek neden olması imkansızdı. O halde cevap başka bir şey olmalıydı. Seminerdeki psikiyatr bu konuda zihnimi aydınlattı. Aşkı ikiye ayırdı: Sağlıklı ve patolojik aşk.

Artık aşka yalnızca sağlıksız bir duygu olarak bakmıyordum. Aşk sağlıklı olduğunda, birbirini besleyen, emek dolu, çiçek gibi büyütülmüş, zaman ayrılmış, doygun, yüce bir duygu; sağlıksız olduğundaysa, o kişiyi neden sevdiğini dahi bilmediğin, sorunlarla ve cevapsız sorularla dolu, birbirini anlamaktan uzak, saplantılı, alışkanlık halini almış bir duygu açığa çıkıyordu.

Bir ilişkide; sürekli mutlu olmak ya da haz duymak, sürekli eğlenmek, gülmek, sürekli ilgi alaka, sürekli bir temas hali, romantik sürprizler, pahalı hediyeler, 14 Şubat kutlamaları, fotoğraf çekilip sosyal medyada sürekli paylaşıp mutluluğunu sergilemek, pamuk şeker, kağıt helva ve balon üçlüsüyle el ele sahilde yürümek, kendi hayatın yokmuşcasına sürekli o kişinin hayatıyla ilgilenmek, sürekli aşk sözcükleri söylemek, kısacası o dizilerde, filmlerde gördüğümüz çoğu eylem değildir aşk. Elbette bunlar da yapılabilir, ancak böyle beklentiler içerisine girilip karşı tarafı bu eylemlere zorlayarak ya da bu eylemler olmazsa sanki aşk olamazmışcasına davranarak değil! Aşık olduğunuz kişiyle; doğaçlama olarak, hiçbir beklenti, baskı olmadan bu eylemler yapıldığında elbette güzeldir,  yapılabilir. Ancak yapılmıyor diye ortada aşk yok demek aşkı da kapitalist sisteme kurban etmek demek bence.. 

Bu ve bunun gibi beklentiler aşkı samimi, içten, otantik(orijinal), kendine özgü halinden soyutlayıp samimiyetten uzak, görevlerle çerçevelenmiş, tek tip, sıradan bir hale sokuyor. Öyle bir sistem içerisindeyiz ki aşk gibi yüce bir duygu bile bu sistem içinde eriyip adeta bir gösteri unsuruna çevrilmiş durumda. Aşkınızı bu sisteme kurban etmeyin derim..

Sıradanlaştırılmış, tek tip aşk kalıplarına değindikten sonra patolojik ve sağlıklı aşk arasındaki farklara değinmek istiyorum.

Patolojik bir aşkta; iki taraf birbirine bağlı değil bağımlıdır. Bağlılık ile bağımlılık birbirinden çok farklıdır. Bağlılıkta sevgiden, birbirine verilen değer ve emekten doğan bir bağ vardır. Bağımlılıkta ise; kişiler anlık hissedilen, yoğun bir sevgi duygusundan(ki bu sevgi midir tartışılır) dolayı, ilişkide mutsuz, huzursuz, özellikle kendileri olarak var olamadan yaşasalar bile ilişki üzerine sağlıklı bir konuşma gerçekleştirmez, kendi karakterlerini ortaya koyamaz, anlaşamadıkları mutsuz oldukları noktada dahi sağlıklı bir şekilde ayrılma kararı alamazlar. Ne olursa olsun, ne yaşanırsa yaşansın o ilişki sürmelidir! 

İşte böyle ilişkilerde daha çok geçmiş tarvmalarımız, eksikliklerimiz, farkındasızlığımız hakim konumda bulunur. Ailemizde göremediğimiz ilgiyi, sevgiyi ararız çoğu zaman. Bu sevgi ve ilgi açlığıdır karşımızdakinin kısıtlamalarını ve baskılamalarını kabul etmemize ve bunları ilgi zannetmemize neden olan. Bazen aile içinde sürekli aşağılanmamız, görülmememiz, yok sayılmamız, başarılarımızın takdir edilmemesi, sürekli eleştirilmemizden sonucu aşağılık kompleksinden doğan narsist kişiliğimizle kendimize bir kurban seçeriz; bazense o narsist kişi tarafından kurban ediliriz. Bu ve benzeri birçok sebepten doğar patolojik bir aşk. Eğer bu kategorideyseniz ve bu yazıyı okuyorsanız, diğerlerinin söylediği gibi kaçın, canınızı kurtarın demeyeceğim, bunun çok zor olduğunu ve yapabilseniz zaten yapacak olduğunuzu çok iyi biliyorum. Size tek ve basit bir önerim var  lütfen kedinizi sevmenin bir yolunu bulun! İsterseniz bu konuda kitaplar alın sürekli okuyun, isterseniz gün içinde kendinizi sevdiğinize, yeterli olduğunuza dair olumlamalar yapıp zihninizi eğitin ama lütfen bir şey yapın! Çünkü ne siz, ne aileniz, ne ileride ya da hali hazırda o kişiden doğan ya da doğacak olan çocuklarınız bu ilişki içerisinde mutsuz bir şekilde var olup sonrasında sizin yaşadıklarınızın benzerini ya da daha kötüsünü yaşamayı gerçekten hak etmiyorlar, etmiyorsunuz.. 

Bunun yanında sağlıksız ve patolojik ilişkilerin boşuna var olduğunu düşünmüyorum. Travmalarımızla yüzleşmemiz ve şanslıysak onları aşabilmemizde en etkili araçlardan biridir böyle ilişkiler. Bu sebeple eğer böyle bir ilişkideyseniz ya da böyle bir ilişki başınızdan geçmişse dönüp neden bu ilişkiye bağımlı olduğunuza, neden ayrılamadığınıza ya da neden ilişkide kendinizi var edemediğinize, canınızın yanmasına rağmen neden hala orada bulunup sorunu sağlıklı bir şekilde tartışamadığınıza bir bakın derim. Orada öğreneceğiniz çok önemli şeyler mevcut olacaktır.

Sağlıklı aşka gelecek olursak, bu da sürekli bir mutlu olma hali değildir elbette. Bazen acılar yaşansa da o acıda bir anlam, bir farkındalık, iki kişinin de konuşarak birbirini anlayabildiği ve yeni bir şey öğrenerek bu acının içinden beraber geçtikleri, beraber olgunlaştıkları, ilişkilerini bir üst mertebeye taşıdıkları bir ruh halidir sağlıklı aşk. Bu aşkta herkes kendi olarak var olur, kimse kimseyi değiştirmeye, baskılamaya çalışmaz. İki taraf da birbirinin en büyük destekçisidir. Herkes birbirinin varoluşuna saygı duyar. İlişkide travmalar, eksiklikler değil sevgi, anlayış, farkındalık hali hakimdir. 

Kişiler birbirlerinin ve kendilerinin farkındadır. Kendinin ve karşısındakinin zayıf ve güçlü yönlerinin farkındadır ve bunları birbirine karşı kullanmaz, bu zayıf yönleri törpüleme gayreti içindeyken bunu karşı tarafa bildirir ve bu değişim sürecinde yanında olmasını, kendisine yardımcı olmasını ister. Ben öyle biri değilim, benim eksiklerim yok demek yerine kendinin de herkes gibi eksiklerinin, hatalarının olabileceğinin farkındadır ve hataları karşısında savunma yapıp üste çıkmaya çalışmak yerine bunları kabul eder ve ilişkide bulunduğu kişiden bu yönlerini değiştirmek için gerekirse zaman ister. 

Her şeyden ve birbirlerinden önce kişiler kendilerini severler. Kendilerini kabul ederler, eleştirmezler. Çünkü ancak kendini gerçekten sevebilen, onaylayan bir insan bir başkasını gerçekten sevip onaylayabilir. Kendini sevmek deyince bencillik, egoizm anlaşılmasın lütfen, çünkü kendini sevmek kesinlikle böyle bir şey değildir. Kendi varoluşunu onaylamaktır kendini sevmek, kendiyle sorunu olmamaktır, özüne güven duymaktır, özünün iyi olduğunu görebilmektir, özünü fark edebilmektir. Özünü fark etmek; bedenin, zihnin, öğrenilmişliklerin dışında bir benin olduğunu görebilmektir. Bunu görebilen insanlar koşulsuz, çıkarsız, beklentisiz, karşısındakinin özünü, belki travmalarını görüp onlara değerek, şefkat duyarak, sağlıklı bir sevgi var edebilirler.